DE KERSTSTAL

Een kerststal is een groep beelden van mensen en dieren rond Jezus als baby. Alle figuren leggen uit dat er iets bijzonders is aan dit pasgeboren kind. God is mens geworden en heeft als mens onder ons gewoond.
In de loop van de tijd zijn er steeds meer figuren in de kerststal bijgekomen.

Kribbe
Op de eerste kerstvoorstellingen in de oudheid is alleen Jezus te zien als kind in de kribbe. Jezus ligt als een pasgeboren baby in doeken gewikkeld. Vaak lijkt de kribbe meer op een stenen altaar dan op een wieg. Daar ligt hij dan op, goed ingepakt als een mummie. Andere keren ligt hij in de kribbe, met open armen of gevouwen handen.

Kind
Later wordt Jezus afgebeeld op de schoot van Maria. Als baby of als jong, stevig kereltje. Soms ligt hij aan Maria’s borst, soms in haar armen. Maar soms ook gewoon op de grond. In de middeleeuwen is Jezus van was geboetseerd. Hij wordt als een pop aangekleed met hele dure kleren. Daardoor is baby Jezus soms nog groter dan zijn moeder Maria.

Os en ezel
Bij de kribbe staan een os en een ezel. Deze dieren zijn de eerste die het kind zien. Een os en een ezel zijn gewone, eenvoudige dieren. God wordt mens te midden van gewone mensen en dieren.

Maria en Jozef
Later komen de beelden van Maria en Jozef er bij. Vooral de plaats van Maria wordt steeds belangrijker. Soms wordt ze afgebeeld op een soort kraambed. Ze buigt zich over het goddelijk kind, raakt het aan of houdt het kind op schoot. Jozef staat er bij. Soms ondersteunt hij zijn hoofd, omdat hij het bijzondere niet kan begrijpen. Aan de houding van Maria en Jozef is te zien dat ze liefde en zorg hebben voor het kleine kind. Maria zit soms ook geknield naast de kribbe.



Herders en engelen
Jezus is geen gewoon kind, maar heeft bijzondere betekenis voor herders en andere mensen die er niet bij mogen horen. Hij wordt gezien als de Verlosser waar zij al zo lang op wachten. Dat het om een kind van God gaat, zie je aan de lichtstralen om hem heen. De herders volgen de aanwijzingen van de engel. Ze gaan het kind bezoeken en vallen eerbiedig op hun knieën. De engelen vormen een hemelkoor en zingen. Ze komen het kind aanbidden.

 

De drie wijzen
De drie wijzen of koningen komen van ver. Hun komst bij de kribbe betekent dat Jezus niet alleen voor joden maar voor alle mensen is geboren. De wijzen of koningen is men gaan zien als vertegenwoordigers van de drie bekende continenten: Azië, Afrika en Europa. Daarom wordt één van de drie als bruine, één als zwarte en één als blanke koning afgebeeld. Ze krijgen namen en leeftijden: Caspar is een jongeman van 20, Melchior is een grijsaard van 60 en Balthasar is een man in de kracht van zijn leven, 40 jaar.



Geschenken
Men heeft veel nagedacht over de betekenis van de geschenken, goud, wierook en mirre. Volgens Bernardus, een heilige uit de middeleeuwen, is goud bedoeld om het arme gezin te helpen, dient mirre tegen het ongedierte en is wierook tegen de stank in de stal.

 

 

 


Meer weten:

© Missio Nederland 2013